پیشینه و مبانی نظری رفتار رانندگی

رفتار رانندگی : امروزه يكى از مولفه هاى اساسى در تقويت توسعه پايدار مساله ى ارتقاء سلامت جامعه مى باشد . چرا كه محور توسعه پايدار انسان سالم است . از طرفى رانندگى انسانها در جهان امروز با خطرات زيادى روبه رو مى باشد . از جمله مهم ترين و قابل توجه ترين خطراتى كه امروزه زندگى افراد را در كشورهاى مختلف جهان تهديد مى كند ، افزايش حوادث و آسيب هاى عمدى و غير عمدى است كه سالانه باعث مرگ بيش از 6 ميليون نفر در جهان مى شود و پر واضح است كه " رانندگان " عامل اصلي انجام تخلفات ترافيكي به‌شمار مي روند ، اما آنچه كه بر چگونگي رفتار انسان و راننده در زمان رانندگي و يا تغيير آن نقش خواهد داشت ، متفاوت بوده كه در يك دسته بندي كلي سه عامل 1 - محيطي 2 - قانوني و اجرايي 3 - دروني را مي توان نام برد ( محمدیان ، 1391 ). 1 - عوامل محيطي : به مجموعه عواملي گفته مي شود كه در محيط پيراموني و اطراف انسان وجود داشته و منجر به انجام تخلف توسط رانندگان مي گردد . در واقع اين عوامل بگونه‌اي بر رفتار انسان ها اثر مي‌گذارد كه راننده را به سمت انجام تخلف سوق مي‌دهد که براي ريشه يابي علل وقوع تخلفات ، لزوما " بايد اين عوامل را به درستي شناخت و تلاش نمود بر اينگونه عوامل تأثير گذار مديريت نموده تا دچار رفتارهاي ناهنجار ترافيكي در جامعه نشويم . - شرايط آب و هوائي : گرماي بيش از حد هوا در روزهاي تابستان مي تواند موجب ناراحتي خاطر و از بين رفتن آرامش و آسايش و در نهايت بي حوصلگي و خشم رانندگان شود . از طرف ديگر سرماي هوا همراه با شرايط بدآب و هوايي نظير برف و كولاك ، مي تواند زمينه ساز ايجاد انگيزه در راننده جهت انجام تخلفات ترافيكي را براي رسيدن سريعتر به مقصد ، فراهم نمايد و در حقيقت موجب كاهش آستانه تحمل رانندگان شود . - وضعيت ترافيكي : تراكم بالاي ترافيك همراه با راهبندان هاي طولاني مدت ، بويژه در شرايط نامساعد جوي مي‌تواند بستر لازم براي تأثيرگذاري در رفتار رانندگان را فراهم آورده و انسان در اين شرايط و فشار رواني احيانا " از كوره به در رود و رفتاري خارج از عرف و عادت از خود بروز دهد كه يكي از آنها مي تواند ، انجام تخلفات رانندگي باشد ( محمدیان ، 1391 ). - طرح هندسي راه و كيفيت روسازي : اين دو از عواملي هستند كه رانندگي ها بويژه در رانندگي‌هاي طولاني‌مدت ، راننده را خسته نموده و موجب استرس يا بروز خشم در رانندگان می شوند كه از جمله مي توان به ناهموار بودن جاده‌ها ، وجود خرابي و دست اندازها ، سرعت گيرهاي ناگهاني و نيز پيچ هاي تند و خطرناك و غيره نام برد ( زمبون و هاسلبرگ1 ، 2008 ). - وضعيت روشنايي : در برخي موارد انجام تخلف داراي پس زمينه خاص رفتاري نبوده ، بلكه صرفا " به